گروه سلامت خبرگزاری فارس-محمد تاجیک: فعالیت‌های کمیته بین‌المللی صلیب سرخ بر مبنای کنوانسیونهای ژنو مصوب ۱۹۴۹ و پروتکل‌های الحاقی به آنها، اساسنامه این سازمان، اساسنامه نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر و قطعنامه‌های کنفرانس بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر تنظیم می‌شوند.
کمیته بین‌المللی صلیب سرخ یک سازمان مستقل و بیطرف است که تلاش دارد حمایت و کمک رسانی بشردوستانه به قربانیان درگیری مسلحانه و دیگر شرایط خشونت آمیز را تضمین نماید. این سازمان در شرایط اضطراری وارد عمل شده و همزمان لزوم رعایت حقوق بین‌المللی بشردوستانه و ادغام آن در قوانین داخلی را هم ترویج می‌کند.
بنا به پیشنهاد کمیته بین‌المللی صلیب سرخ بود که دولتها کنوانسیونهای ژنو اولیه را در ۱۸۶۴ تصویب کردند. از آن زمان، کمیته با حمایت تمامی اعضای نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر به طور مستمر دولتها را تشویق کرده تا حقوق بین‌المللی بشردوستانه را با شرایط جدید تطبیق دهند؛ به خصوص با توجه به توسعه وسائل و روش‌های جنگی جدید تا بتوانند حمایت مؤثرتری از قربانیان درگیری به عمل آورند.
امروزه، تمامی دولتها بر اساس کنوانسیونهای چهارگانه ژنو مصوب ۱۹۴۹ ملزم هستند که در زمان درگیری مسلحانه از مجروحان، بیماران و کشتی‌شکستگانی که عضو نیروهای مسلح هستند و نیز از اسرا و غیرنظامیان حمایت و حفاظت کند.
بیش از سه چهارم از تمامی دولتها در حال حاضر عضو پروتکل‌های الحاقی به کنوانسیونها مصوب ۱۹۷۷ هستند.
مبانی قانونی برای هرگونه عملکرد کمیته بین‌المللی صلیب سرخ
کنوانسیونهای چهارگانه ژنو و پروتکل اول الحاقی تعهدی را بر دوش کمیته بین‌المللی صلیب سرخ می‌گذارند تا در زمان درگیری مسلحانه بین‌المللی وارد عمل شود. به خصوص کمیته حق دارد از اسرای جنگی و غیرنظامیان بازدید کند. کنوانسیونها همچنین به کمیته حق چشمگیری برای به دست گرفتن ابتکار عمل و پیشنهاد طرح اعطا می‌کنند.
در زمان درگیری مسلحانه غیر بین‌المللی، کمیته از حق ابتکار عمل بشردوستانه برخوردار است که توسط جامعه بین‌الملل به رسمیت شناخته شده است.
در زمان ناآرامی‌ها و تنش‌های داخلی و در هر شرایط دیگری که نیازمند عملکرد بشردوستانه باشد، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ باز هم از حق ابتکار عملی برخوردار است که در اساسنامه نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر بر آن تصریح شده است. بنابراین، هر جا که حقوق بین‌المللی بشردوستانه کاربرد نداشته باشد کمیته می‌تواند خدمات خود را بدون آنکه در امور داخلی کشور مربوطه خللی وارد کند به دولت آن کشور ارائه دهد.
بحران و درگیری بیش از یک دهه در سوریه به ویژه جنایت‌های گروه داعش در این کشور ما را برآن داشت تا با «عدنان هزام، سخنگوی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در سوریه» به گفت‌وگو بنشینیم.آنچه در ادامه از نظرتان می‌گذرد مشروح این گفت‌وشنود است.
آخرین وضعیت مردم سوریه چگونه است؟ آیا شرایط هنوز جنگی است یا آرامش بازگشته است؟
در سطح خشونت و مخاصمات کاهش وجود دارد و این درگیری‌ها مقداری آرام تر شده اما در شمال و شمال شرق سوریه کماکان مبارزه‌هاجریان دارد. آنچه مورد توجه است پیامدهای بشر دوستانه ناشی از یازده سال بحران در سوریه است که ناشی از مخاصمه، همه گیری و شرایط اقتصادی بد کشور و تحریم‌هایی که برای سوریه وجود دارد و در کنار مخاصمه، همه اینها طوری رقم خورده که نیاز به حمایت بیشتر بشر دوستانه رو به افزایش است.
اگر که بخواهید از نظر امنیتی حساب کنید می‌توانید هر جا بخواهید بروید و در استانهای مختلف تردد کنید؛ در اکثر استانها ایمنی و امنیت برقرار است؛ البته به واسطه خرابی‌های گستره‌ایی که به وجود آمده، افرادی که شغل شان را از دست دادند و شمار زیادی مفقودین که در این کشور وجود دارد، اینها همگی پیامدهای بشر دوستانه بیش از یازده سال بحرانی است که در این کشور وجود دارد و مردم را در حقیقت رنج می‌دهد.
ما هیچ دستور کار سیاسی نداریم و صرفا کارمان بشر دوستانه است؛ لذا با حکومت داعش و چه با سایر گروه‌های مسلح گفت‌وگو را برقرار می‌کنیم
هیچ فعالیت سیاسی نداریم
آیا مردم احساس می‌کنند داعشی در شهری وجود دارد یا دیگر نیست؟
بنده از منظر بشر دوستانه توضیح می‌دهم. از این منظر، کمیته بین‌الملی صلیب سرخ در کشورهای مختلف فعالیت می‌کنند و تهدیداتی در منطقه و میدان متوجه آن است و تمهیدات امنیتی خود را رعایت می‌کند. یکی از این مسائل، گفت‌وگو با طرفین مخاصمه است و با طرفین مخاصمه این ارتباط را برقرار می‌کنیم.
ما هیچ دستور کار سیاسی نداریم و صرفا کارمان بشر دوستانه است؛ لذا با حکومت داعش و چه با سایر گروه‌های مسلح گفت‌وگو را برقرار می‌کنیم و برقراری گفت‌وگو با هدف دسترسی ایمن تر به ذینفعانی است که ما به آنها کمک رسانی می‌کنیم؛ لذا این کار را انجام می‌دهیم از انجام این کار هدف و رایزنی سیاسی نداریم و مثلا اینکه بخواهیم گروهی را رسمیت ببخشیم.
آیا داعش برای صلیب سرخ این حق را قائل بوده که به عنوان یک سازمان بی طرف آمده باشد تا از بی پناهان دفاع کند؟ آیا به این قوانینی بین‌المللی احترام می‌گذاشت یا برایش اصلا مهم نبود صلیب سرخ هستید یا جای دیگری؟
اگر بخواهیم صادقانه صحبت کنم گفت‌وگوی ما با گروه‌های مسلح اینچنینی بیشتر به این معطوف است که ما خودمان را به آنها معرفی کرده و بشناسانیم؛ به خاطر اینکه خیلی وقتها سوءتفاهم‌هایی وجود دارد و آنها درک و شناخت درستی از کمیته صلیب سرخ ندارند؛ درک نادرستی دارند و این می‌تواند مسئله ساز باشد. بنابراین ما سعی می‌کنیم در این گفت وگو با این گروهها خودمان را معرفی کنیم؛ اینکه چه خدمات و کمک‌هایی را به مردم آسیب دیده ارائه کنیم. خیلی وقتها این گفت‌وگوها سخت است.
برای دسترسی به نیازمندان با هر کسی لازم باشد صحبت می‌کنیم
در این مدت ۱۱ سال گفت‌وگو با داعش صورت گرفته است؟
در سال ۲۰۱۴ داعش شکل گرفت اما بحران سوریه دو سه سال زودتر شروع شد.در کمیته صلیب سرخ معمولا گروه‌های مسلح که هست را ما بیشتر می‌بینیم. اینکه چه کسی و گروهی منطقه را در کنترل دارد. برای اینکه بتوانیم دسترسی به افراد آسیب دیده داشته باشیم با افراد آن منطقه سعی می‌کنیم ارتباط بگیریم؛ چراکه سیاست و خط مشی ما این است برای دسترسی به ذینفعان با هرکسی که لازم است این کار را انجام دهیم.
بسیاری گروه‌های متخاصم حقوق بشر دوستانه را نمی‌شناسند!
آیا ارتباط با داعش گرفتید؟ آیا قواعد شما در جنگ را رعایت کردند؟پایبندی داشتند؟
به صورت کلی با گروه‌های مسلحی که با آنها تماس و صحبت می‌کنیم زبان و موضعی که در آن لحظه و مذاکره‌ای که داریم را می‌شناسیم و از طریق آن شناخت، گفت‌وگو می‌کنیم.خیلی از آنها در مورد کنوانسیونهای ژنو اطلاعی ندارند و خیلی از آنها حقوق بین‌الملل و بشر دوستانه را نمی‌شناسند.
واقعیت میدانی این است که برخی اصلا به این موضوعات اعتقادی ندارند. بنابراین سعی می‌شود که از طریق مذاکره در مقابل آن چیزی که هدف ماست دست پیدا کنیم و آن دسترسی به افرادی است که نیازمند کمک هستند؛ افرادی که مجروح، بیمار و نیازمند به کمک هستند از طریق این مذاکرات این دسترسی را به دست بیاوریم.صحبت‌های ما بیشتر بر سر اصول اولیه و پایه است. خیلی مستقیم و سر راست است؛ اینکه ما کی‌هستیم.
آیا درکی از اصولی که توضیح می‌دهید دارند و موضوعات را قبول می‌کنند؟ در دوران استقرار داعش در سوریه آیا نیروهای صلیب سرخ تلفات و برخورد فیزیکی داشتند؟
در خصوص سئوال اول درباره اصول اولیه بشر دوستانه خیلی وقتها این درک متقابل به وجود می‌آید؛ البته ما سعی می‌کنیم این را ایجاد کرده و به دست بیاوریم.خیلی از وقتها این موضوع به سطح تعامل و گفت‌وگوی ما با این گروه‌هاست.
این سطح گفت‌وگو و تعامل است که باعث می‌شود خیلی وقتها درکی از این خواسته ها ایجاد شود. مثلا در سوریه توانستیم در این مدت با اکثر این گروهها یک تعاملی برقرار کنیم و دسترسی خودمان را در سطح این کشور تثبیت کنیم؛ البته هنوز هم امیدواریم گفت‌وگوی بیشتری داشته باشیم.
ربوده شدن ۳ مامور صلیب سرخ در سوریه
درباره قسمت دوم سئوال هم باید بگویم در سال ۲۰۱۵، ۳ نفر از کارکنان ما در ادلب ربوده شدند. البته اطلاع نداریم توسط چه کسی و تا این لحظه اطلاعی از آنها نداریم. چند سال پیش نیز یک بیانیه عمومی صادر کردیم و از همگان خواستیم هرگونه اطلاعی از این افراد دارند به ما بدهند.
۷ میلیون نفر آواره سوری
الان کمیته بین‌المللی صلیب سرخ چه تعداد آورگان داخلی سوریه‌ای را تحت پوشش می‌دهد و چه خدماتی را در داخل سوریه ارائه می‌دهید؟
حدود ۷ میلیون نفر آواره داخلی هستند. ما به همراه دیگر سازمان‌های بشر دوستانه کمک‌هایی از جمله سرپناه در بعضی از قسمتها نه در تمامی قسمتها که آوارگان داخلی هستند به آنها ارائه می‌کنیم.
مهمترین مشکل آوارگان سوری چیست؟
مشکلات اساس آنها این است که نمی‌توانند هنوز به خانه‌های خود باز گردند؛به این علت است که هم تخریب گسترده‌ایی در محل زندگی شان اتفاق افتاده و نیز خدمات اساسی اولیه در دسترس شان نیست؛ مثل دسترسی به آب؛ برخی برق در زندگی محل خود ندارند و سوم اینکه منبع درآمدی ندارند.
یعنی همه امکاناتی که ۷ میلیون آواره نیاز دارند را صلیب سرخ فراهم کرده است؟
خیر؛ این کمکها را با دیگر سازمانها از جمله با همکاری جمعیت هلال احمر سوریه انجام می‌دهیم و این کمکها را به اردوگاه‌هایی که آوارگان مستقر هستند ارائه می‌کنیم و خدمت رسانی ما با توجه به حجم انبوه آنها محدود است؛ لذا سعی می‌کنیم کمک‌هایمان را معطوف به نیازمند ترین افراد کنیم.
مخصوصا در شمال و شمال شرق سوریه سازمان‌های دیگری هستند که در طول مرز فعالیت و امداد رسانی می‌کنند و این کاری نیست که ما به تنهایی یا تماما انجام دهیم.
به همین دلیل است که بارها از جامعه جهانی درخواست کردیم که بحران سوریه را فراموش نکند؛ چون این مردم به کمک‌های بیشتری نیاز دارند و اینکه جامعه جهانی در کنار آنها باشند.
در دوران کرونا وضعیت آوارگان چگونه بود؟ آیا تلفاتی داشتند و اگر بیماری همه گیری برای آوارگان به وجود آمد توضیح دهید.
همه گیری کرونا جهانی بود و تمام دنیا را تحت الشعاع قرار داد. در کشور سوریه نهاد اصلی که در این قضیه پیش قدم بود سازمان جهانی بهداشت بود که کمک‌های بزرگی ارائه کرد.برای مردم سوریه که بعد از سالها مخاصمه ناگهان به این همه گیری کرونا هم رسیده بودند دشواری را مضاعف کرده و کار را سخت کرده بود.
کمیته صلیب سرخ سعی را بر این گذاشت تا به نیازمند ترین افراد کمک کند و تمرکز ما کمک رسانی به اردوگاهها و مراکز بازداشت بود و کمک رسانی‌هایی در این زمینه انجام دادیم؛ از جمله کارزارهای اطلاع رسانی عمومی داشتیم و سعی می‌کردیم از طریق آنها در خصوص این بیماری و شرایط پیشگیری از ابتلا به آن اطلاع رسانی کنیم و اثرات آن را به حداقل برسانیم.
اغلب این افرادی که آواره هستند را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند
کشورهای غربی چقدر به آوارگان سوریه در این شرایط کمک کردند؟آیا نگاه سیاسی بوده و خارج از شرایط انسان دوستانه بود؟
نمی‌توانم مشخصا از کشوری نامی ببرم؛ چون که به عنوان یک سازمان بشر دوستانه کمک‌هایی که به کشورهای مختلف از جمله یمن، سوریه و… انجام می‌شود را دریافت می‌کنیم. این ما هستیم که بسته به نیازهایی که وجود دارد تصمیم می‌گیریم این کمکها را در برنامه‌های خودمان و عملیاتها استفاده کنیم.
یعنی کشورهای غربی تعیین تکلیف نمی‌کردند مثلا این کمک را به سوریه ندهید؟
خیر؛ ما حتی اگر کسی شرطی برای کمک رسانی قرار دهد ما این کمکها را قبول نمی‌کنیم؛ چون مشروط کمکی را نمی‌پذیریم؛ چون ما هستیم که نیازها را در میدان می‌شناسیم و بر مبنا این شناخت است که تشخیص می‌دهیم این کمکها در کجا باید مصرف شود.
ما همچنین چیزی را نمی‌پذیریم. اگر این کار را کنیم به این معنی است که اعتمادی که مثلا در کشوری داریم را از دست می‌دهیم و در آن کشورجایگاهی نخواهیم داشت؛ بنابراین ما اعتماد سازی خود را با دریافت کمک‌های مشروط هرگز به خطر نمی‌اندازیم.
از ۷ میلیون نفر آواره در سوریه چه تعداد کودک هستند؟
چیزی که می‌توانم به شما بگویم این است که اغلب این افرادی که آواره هستند را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند اما عدد مشخصی را نمی‌توانم بگویم؛ البته می‌توانم تایید کنم که اغلب آنها زنان و کودکان هستند.
انتهای پیام/
ثبت دیدگاه