گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس؛ زمانی که ماراتن علمی دنیا شروع شد، ایران در دوره قاجار و پهلوی بود و همین یک عقب‌افتادگی جدی را برایمان رقم زد. اما طی این سال‌ها پیشرفت های علمی چشمگیری داشته‌ایم و با سرعت بالا توانسته‌ایم بخش زیادی از این عقب‌افتادگی را جبران کنیم. حالا در حوزه‌های کلیدی مثل هوا فضا، موشکی، سلول‌های بنیادی، نانو و هسته‌ای در بین کشورهای برتر دنیا قرار داریم و باید در چهل سال دوم انقلاب، قدم‌های بزرگی برای تبدیل علم به فناوری و پیشروی در علوم استراتژیک برداریم. درباره پیشرفت‌های علمی امروز ایران و افقی که در پیش داریم با « دکتر محمدرضا حسنی آهنگر» رئیس دانشگاه جامع امام حسین (ع) گفتگو کردیم که در ادامه می‌خوانید.
فارس: رسیدن به اقتدار علمی چرا تا این اندازه مهم است و ایران در چه جایگاهی قرار دارد؟
حسنی: برای تبدیل شدن به قدرت بین المللی و رساندن حرف حق به مردم جهان ما باید در ابتدا به اقتدار علمی برسیم که بتوانیم به اقتدار ملی برسیم و بعد هم قدرت بین المللی شویم. از هر طرف که نگاه میکنیم دسترسی به علم مرجع‌ساز نیاز است و جایی که می تواند این اقتدار علمی را رقم بزند مراکز علمی است که شامل دانشگاه ها و حوزه های علمیه است. بعد از انقلاب تعداد موسسات اموزش عالی ما به ۲۷۴۰رسید که از لحاظ کیفی رشد خیلی خوب است اما به لحاظ کمی باید برنامه های جدی‌تری در پیش بگیریم. نزدیک به سه میلیون ۳۳۵ هزار دانشجو داریم که یک میلیون آن ها در مقطع تحصیلات تکمیلی مشغول به تحصیل هستند،که این ظرفیت بسیار بزرگی است. در حال حاضر ۱۴ میلیون نفر دانش اموخته دانشگاه ها را داریم و حدود ۸۵ هزار نفر عضو هیت علمی در دانشگاه ها داریم.
مقالات علمی ما به تعداد ۶۲هزار و ۲۸۶ مقاله رسیده است که این تعداد فقط شامل مقاله های بین المللی ما است و نزدیک به ۱۵ هزار و ۲۶۴اختراع در سطح ملی و بین المللی ثبت کردیم و شش هزار شرکت دانش بنیان داریم.
در تولید قدرت از تولید علم نیاز به قدم‌های جدی‌تری داریم
فارس: بنظر شما این ظرفیت گسترده در تولید علم، تا چه اندازه توانسته گره مشکلات کشور را باز کند؟
حسنی: ما خوشبختانه در حوزه پزشکی هم از تولید علم و هم از نظر قدرت علمی نزدیک به خودکفایی هستیم اما ایا توانایی تبدیل قدرت علم به تجاری سازی داریم یا نه، دقیقا مشکل ما اینجاست. یعنی نتوانستیم تولید علم را به قدرت علمی در همه زمینه ها تبدیل کنیم. این در حالی است که امام خمینی (ره) یه راهبرد کلیدی تعیین کردند و آن اینکه «دانشگاه ها باید جایی برای رفع نیازهای مردم و جامعه و استقلال مردم باشد.»
شاید در حوزه امنیتی دفاعی خیلی خوب توانسته ایم این کار را انجام دهیم اما آیا در حوزه اقتصادی فرهنگی این اتفاق افتاده است، که متاسفانه جواب آن خیر است. این موضوع راه کار دارد اول اینکه باید به طبقه بندی علوم توجه کنیم در حوزه علوم انسانی به فناوری های برای اداره کشور نیاز داریم که این را نتوانستیم بومی کنیم مثلا در نظام بانکداری و بیمه در نهاد مالی خیلی فناوری های بومی نداریم .
ما در زمینه تولید علم و مقالات قدم‌های خوبی برداشته‌ایم اما فرآیندهای بعدی این مقالات صورت نمی گیرد. در بحث قدرت علمی استفاده از روش های میان بر از بحث های جدی است که می تواند کشور را پیشتاز کند. کشف جدید، افرینش جدید است که نیازمند تمرکز بیشتر روی علوم پایه است، که متاسفانه نتوانستیم در زمینه علوم پایه هم خوب کار کنیم.
مسیر پیش رو، امیدبخش است
محور دیگر این که در سهم تحقیق و توسعه اگر بخواهیم طبق برنامه ششم پیش برویم الان باید۳درصد GDP کشور را صرف تحقیق و پژوهش در حوزه قدرت علمی می کردیم؛ در صورتی که الان این رقم زیر یک است و حتی قرار بود در پایان برنامه ششم به ۳ تا ۴ درصد تولید ناخالص ملی هم برسد که این اتفاق نیفتاد.
اما مسیر ما بسیار امیدبخش است؛ همه دنیا همینطور است اول پیک تولید علم را زدند، بعد قله فناورری را فتح کردند و ما نیز قله تولید علم را زدیم. اکنون زیست بوم خوبی با هدایت رهبری شکل گرفته است و این نوید این را می دهد که اگر در مسیر خود قدرتمند پیش برود، بتوانیم هرچه بیشتر شاهد رفع نیازهای مردم و کشور باشیم. ما در ۵ ساله هفتم پیک فناوری هستیم که تبدیل تولید علم به ثروت است؛ حالا باید چرخ‌دنده اقتصادی کشور با این چرخ‌دنده علمی همگرا شود به نتایج مطلوب می رسیم.
رهبری از مدل تحولی ارتقاء اساتید استقبال کردند
فارس: شما در دانشگاه امام حسین(ع) چه قدم‌هایی در این راستا برداشته‌اید؟
یکی دیگر از مشکلات ما عدم استفاده از نوآوری‌های دانشگاه در جهت حل مسائل مردم است؛ اساتید ما در دانشگاه ها با خط کش ها و معیارهایی سنجیده می شوند که متاسفانه برای رفع نیازهای مردم و جامعه نیست . به گفته امام دانشگاه ها باید برای رفع نیازهای مردم و جامعه و برای استقلال مردم باشد.ما با مقاله مخالف نیستیم اما باید مقالات هدفمندی باشد. استاد مهمترین رکن دانشگاه است و اگر برای دانشجو موضوعی مطرح کرد به دنبال حل مسئله و به کارگیری آن مسئله در جهت رفع نیازهای مردم کمک کند و نه صرفا فقط به تولید مقاله برسد.
دانشجویان متاسفانه مهارت لازم برای یافتن مسئله و حل آن را ندارند، بنابراین استاد با ایجاد انگیزه و امیدآفرینی و بیان دستاوردها انقلاب را در دانشگاه میتواند اشاعه‌دهنده این جهاد باشد.
اگر نقش‌آفرینی اساتید در حل مسائل جامعه، جدی‌تر پیگیری شود و مورد سنجش قرار گیرد، یک حرکت عمومی ایجاد می‌شود. ما روزی ۸۰۰ پایان نامه دانشجویی داریم که اگر این تعداد مسئله حل شود، یک جنبش بزرگ در جهت رفع نیازهای جامعه و مردم اتفاق می افتد.
لحاظ‌شدن میزان مشارکت اساتید حل مسائل کشور را ما به یک مدل تبدیل کردیم و در دانشگاه امام حسین(ع) اجرا کردیم. در حال حاضر تمام اساتید دانشگاه، طرح تفصیلی و نقشه راه دارند و ارتقاء آن‌ها با این مدل سنجیده می‌شود.
این مدل جدید را در دیدار با مقام معظم رهبری ارائه دادیم که ایشان مورد استقبال قرار دادند و «به دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بگویید از نتیجه این تحقیق و پژوهش دانشگاه های دیگر استفاده کنند.»
مدل فعلی ارتقاء اساتید در دانشگاه‌های کشور
مدل جدید ارتقاء اساتید در دانشگاه امام حسین(ع)
انتهای پیام/
شما می توانید این مطلب را ویرایش نمایید
این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید
ثبت دیدگاه