شهریار نیوز:
به گزارش خبرگزاری ایمنا، تومورهای مغزی به رشد نادرست سلولها در بافت مغز یا ساختارهای اطراف آن اطلاق میشود که ممکن است منشأ اولیه (از خود مغز یا نخاع) یا ثانویه (متاستاز از دیگر اندامها) داشته باشد، این تومورها به دو گروه خوشخیم و بدخیم تقسیم میشود، اما خوشخیمی همواره به معنای بیخطر بودن نیست، چراکه گاهی تومورهای غیرسرطانی نیز با فشردن ساختارهای حیاتی مغز، علائمی جدی ایجاد میکنند.
تومورهای بدخیم، بهویژه گلیوبلاستوما مولتیفرم، به طور معمول رشد سریعی دارد و بافتهای اطراف را نیز درگیر میسازد و بعضی از تومورها مانند مدولوبلاستوما بیشتر در کودکان دیده میشود، در حالیکه مننژیوما اغلب در افراد میانسال یا سالخورده بروز میکند و هرچند علت دقیق شکلگیری بسیاری از تومورهای مغزی هنوز ناشناخته باقی مانده است، اما پژوهشها نشان میدهد که ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و ایمنی در این روند دخیل است.
جهشهای خاص در ژنهایی که مسئول کنترل چرخه سلولی یا ترمیم DNA است، میتواند باعث رشد کنترلنشده سلولها شود و قرار گرفتن در معرض پرتوهای یونیزان، بعضی مواد شیمیایی صنعتی، سابقه خانوادگی ابتلاء به سرطان، سندرمهای ژنتیکی مانند نوروفیبروماتوز و حتی عفونت با ویروسهایی خاص از جمله عواملی است که خطر ابتلاء به تومورهای مغزی را افزایش میدهد.
نشانههای بروز تومور مغزی به شدت تحت تأثیر محل قرارگیری، سرعت رشد، اندازه و ماهیت آن است؛ به عوامل مثال، توموری که در لوب پیشانی قرار دارد ممکن است باعث تغییرات شخصیتی، اختلال در حافظه یا تصمیمگیری شود، در حالی که توموری در مخچه ممکن است تعادل حرکتی فرد را مختل کند، سردردهای مقاوم، تهوع و استفراغ صبحگاهی، اختلال بینایی، حملات تشنجی، ضعف عضلانی، خوابآلودگی، اختلال در گفتار یا حتی تغییرات رفتاری ناگهانی، از جمله علائمی هستند که باید جدی گرفته شود.
انواع تومورهای مغزی / مننژیوما شایعترین تومور اولیه مغز در بزرگسالان است
پوریا عادلی، متخصص رادیوانکولوژی و عضو هیئت مدیره انجمن علمی رادیوانکولوژی ایران در گفتوگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه تومورهای مغزی از جمله آستروسیتوما، مننژیوما و الیگودندروگلوما، بسته به نوع و درجه میتواند تأثیرات مختلفی بر عملکرد مغز داشته باشد، اظهار کرد: آستروسیتوما به طور معمول در بزرگترین بخش مغز ایجاد میشود و میتواند در هر درجهای باشد این نوع تومور اغلب باعث بروز تشنج یا تغییر در رفتار فرد میشود.
وی با بیان اینکه مننژیوما شایعترین تومور اولیه مغز در بزرگسالان است که به احتمال زیاد در دهههای ۷۰ یا ۸۰ زندگی رخ میدهد، افزود: این تومور که در آستر مغز (مننژ) شکل میگیرد، به طور معمول خوشخیم است و رشد کندی دارد، اما بسته به درجه، ممکن است عوارضی ایجاد کند.
متخصص رادیوانکولوژی و عضو هیئت مدیره انجمن علمی رادیوانکولوژی ایران با بیان اینکه الیگودندروگلوما نوع دیگری از تومورهای مغزی است که در سلولهایی تشکیل میشود که وظیفه ایجاد پوشش محافظ برای اعصاب را دارند، افزود: این تومورها اغلب در درجات یک، دو یا سه قرار میگیرد و بهصورت آهسته رشد میکند، در بیشتر موارد، الیگودندروگلوما به بافتهای اطراف گسترش نمییابد و این ویژگی باعث میشود درمان آن به نسبت آسانتر باشد و بسته به محل و اندازه آن، ممکن است نیاز به مداخله پزشکی دقیقتری داشته باشد.
درمان تومورهای مغزی به چه عواملی بستگی دارد؟
عادلی تصریح کرد: درمان تومورهای مغزی به عوامل مختلفی مانند نوع، درجه، اندازه و سن بیمار وابسته است و جراحی به طور معمول اولین گزینه درمانی محسوب میشود و در مواردی که تومور درجه یک باشد، ممکن است برای از بین بردن کامل آن کافی باشد؛ در بعضی موارد، حتی اگر جراحی قادر به حذف کامل سرطان نباشد، میتواند اندازه تومور را کاهش دهد و علائم بیمار را کنترل کند و هدف اصلی این روش کاهش فشار بر مغز و بهبود عملکرد عصبی فرد است.
وی با بیان اینکه پرتودرمانی یکی دیگر از روشهای مهم درمانی است که به طور معمول پس از جراحی انجام میشود تا سلولهای سرطانی باقیمانده در منطقه مغز را از بین ببرد، ادامه داد: در مواردی که جراحی گزینه مناسبی نیست، ممکن است پرتودرمانی بهتنهایی انجام شود؛ علاوه بر این، شیمیدرمانی نیز برای از بین بردن سلولهای سرطانی مغز استفاده میشود و این روش میتواند از طریق مصرف داروهای خوراکی، تزریق وریدی (IV)، یا قرار دادن ویفرهای دارویی در مغز انجام شود.
متخصص رادیوانکولوژی و عضو هیئت مدیره انجمن علمی رادیوانکولوژی ایران با اشاره به اینکه یکی از رویکردهای نوین در درمان تومورهای مغزی، استفاده از روشهای درمانی هدفمند است، گفت: این داروها به صورت مستقیم به بخشهای خاصی از سلولهای سرطانی حمله و از رشد و گسترش تومور جلوگیری میکند و پزشکان بسته به شرایط بیمار، ممکن است ترکیبی از چند روش درمانی را توصیه کنند تا بهترین نتیجه حاصل شود و به طور کلی، پیگیری منظم برنامه درمانی و مراجعه مرتب به پزشک نقش حیاتی در مدیریت سرطان مغز دارد و تأثیر بسزایی در روند بهبودی بیمار خواهد داشت.
تشخیص تومور مغزی نیازمند استفاده ترکیبی از روشهای تصویربرداری پیشرفته و تحلیلهای بالینی است و MRI با کنتراست، یکی از دقیقترین روشها برای ارزیابی ساختارهای مغزی و تشخیص تودههای غیرطبیعی به شمار میرود و در کنار آن، CT اسکن، بررسی عملکرد الکتریکی مغز (EEG)، آنژیوگرافی مغزی و در موارد مشکوکتر، نمونهبرداری از بافت (بیوپسی) بهکار میرود.
گزینههای درمانی برای تومورهای مغزی بستگی تنگاتنگی به نوع تومور، محل قرارگیری آن، وضعیت کلی سلامت بیمار و میزان گسترش بیماری دارد و جراحی اغلب اولین گزینه است، بهویژه اگر تومور قابل برداشت باشد، اما در مواردی که خطر آسیب به ساختارهای حیاتی وجود دارد، این مداخله باید با دقت فراوان انجام شود.
پرتودرمانی به کاهش اندازهی تومور و تخریب سلولهای باقیمانده کمک میکند و شیمیدرمانی با هدف مهار رشد سلولی انجام میشود و درمانهای نوینی همچون ایمنیدرمانی و درمانهای هدفمند مولکولی نیز در حال گسترش است و میتواند گزینههای جایگزینی یا تکمیلی در درمان تومورهای مقاوم باشد.
ثبت دیدگاه