برای نوشتن «قیصر امینپور» چقدر وقت صرف کردید؟ به سراغ چه منابع یا اشخاصی رفتید؟
برای نگارش و تألیف این کتاب که در شرح احوال و تحلیل و تبیین آثار زندهیاد قیصر امینپور است، حدود یکسال زمان صرف کردم. درباره قیصر و آثار او، کتابها و مقالات بسیاری به نگارش درآمده است؛ اما در اغلب این کتابها و مقالات، از سویی تنها به برخی از رویدادهای سالهای زندگی قیصر توجه شده است و از سوی دیگر، به متون و کتابهای نثر او بسیار کمتر پرداخته شده و تکیه اصلی و اساسی بیشتر آنها، بر بیان پارهای از ویژگیهای صورت و محتوای اشعار اوست. تا زمان نگارش این کتاب، یعنی سال ۱۳۹۳، تمام این منابع و مآخذ به دقت بررسی و تحلیل، و در صورت ضرورت از آنها بهره بردم.
قیصری که در این کتاب میشناسیم چقدر به قیصری که واقعا بود نزدیک است؟
در پاسخ به این پرسش، در ابتدا باید بگویم، در ساحت شعر معاصر، قیصر شاعری پرآوازه و محبوب است و برای آن میتوان دلایلی برشمرد: نخست، به سبب ویژگیهای شخصیتی و خصائل اخلاقیاش که بهویژه برای نسل نوجوان و جوان جاذبههای بسیار داشت؛ دوم، بهواسطه حضور مؤثر او در ساحتهای مختلف ادبیات معاصر، ازجمله شعر انقلاب و دفاع مقدس، و شعر و ادبیات کودک و نوجوان؛ سوم، داشتن کسوت معلّمی و استادی در زبان و ادبیات فارسی که افزونبر آموزش جمع بسیاری از علاقهمندان این حوزه، پژوهش و نگارش چند اثر پژوهشی را به قلم او در پی داشته است. با این تفاسیر، نمیتوان مدعی شد در کتابی که در قالبی مشخص و با تعداد صفحات محدود به نگارش درمیآید، به تفصیل درباره چنین شاعری سخن گفته شود؛ اما، با رعایت جانب ایجاز، کوشیدم در فصول پنجگانه کتاب حاضر، مستند به مصاحبهها و یادداشتها و منابع و اسناد موجود، هم برهههای مهم زندگی قیصر را شرح و تبیین، و هم تمام آثار منظوم و منثور او را با نگاهی پژوهشی نقد و تحلیل کنم.
در خلال نگارش این کتاب، شناخت خودتان از امینپور بیشتر شد؟
با توجه به زمینههای مطالعاتیام در حوزه شعر و ادبیات داستانی معاصر ایران، که تاکنون در قالب چند مجلد کتاب، ازجمله رئالیسم در ادبیات داستانی ایران و شرح احوال و تحلیل آثار چند شاعر معاصر، و مقالاتی پژوهشی منتشر شده است، با جریانهای شعری و سبک شاعران معاصر آشنایی داشتم. در نگارش این کتاب نیز، فرصتی فراهم شد تا دقیقتر دفترهای شعری و آثار منثور قیصر را بازخوانی کنم و به شناخت جامعتری از این شاعر معاصر دست یابم.
کدام وجه «قیصر» برای خودتان جذابتر بود؟
بیگمان وجه شاعرانگی قیصر، بیش از سایر وجوه، تأثیرگذارتر و جذابتر است. در میان اشعار او، با سرودههایی ناب مواجه میشویم که با زبانی ساده و صمیمی و گاه سهل ممتنع، مضامینی عالی در پیش روی مخاطب مینهد. البته در این میان نباید از نثر جذاب و خواندنی او غافل بود که در دو ساحت یادداشتنویسی و آثار پژوهشی، درخور اعتنا است و مخاطبان خاص خود را دارد.
کدام شعر این شاعر، بیشتر شما را به خود جذب کرده است؟
در میان اشعار قیصر، اشعار جذاب و خواندنی کم نیست و هنوز هم پس از گذشت سالها، بسیاری از سرودههای او یا ابیاتی از آنها، در حافظه مخاطبان ثبت شده و گاه حکم مثل سائر پیدا کرده است و این خود گواهی است بر مانایی و صاحبسبک بودن یک شاعر. از این دست اشعار او، نمونهوار میتوان از «شعری برای جنگ»، «همزاد عاشقان جهان»، «دردوارهها»، «آخرین تصویر»، «اعتراف»، «خمیازه فریاد»، «سرود صبح»، «بیرنگی»، «لحظههای کاغذی»، «به که باید گفت» و «میخواستم، ولی…» یاد کرد.
رابطه جوانان امروز با امینپور چطور است؟
بیگمان بخش عمدهای از آن دسته از جوانانی که علاقهمند به ساحت شعر معاصر ایران هستند، با اشعار قیصر دمساز و همراهاند و در محافل خود از او سخن میگویند و از خواندن اشعار او لذت میبرند. گواه این موضوع چاپ و نشر دفترهای شعری این شاعر در دفعات متعدد و همچنین نقد و تحلیل آثار او در قالب کتابها و مقالات است.
ثبت دیدگاه