به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، بدون شک دولت تدبیر و امید، پیشران و نماینده اصلی ایده «توافق با آمریکا برای حل همه مشکلات اقتصادی کشور» در دهه ۹۰ بوده است، ایده‌ای که در قالب برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در توافق با ۵ + ۱ به منصه ظهور رسید.
در این گزارش قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که ایده برجام با همه مزایا و معایب خود، تا چه حد به افزایش فروش نفت ایران کمک کرده است.
*صادرات روزانه ۱٫۱ میلیون بشکه، کارنامه برجام در فروش نفت ایران
با توجه به تحولات بازار جهانی نفت و ایجاد نظم جدید در بازار، دو نسخه برای افزایش فروش نفت توسط کارشناسان ایرانی تجویز می‌شود.
نسخه اول افزایش فروش نفت ایران را در گرو «توافق با آمریکا» و رفع تحریم خلاصه می‌کند و نسخه دوم «بازارسازی نفت» را راهکار تضمین بازار نفت ایران و افزایش فروش حتی در شرایط تحریم می‌داند.
اشاره شد که دولت روحانی به طور کامل در هشت سال خود، ایده توافق با آمریکا برای افزایش فروش نفت را نمایندگی می‌کرد. در تصویر ۱، میزان صادرات نفت ایران در دولت یازدهم و دوازدهم براساس گزارش ماهانه اوپک آورده شده است.
تصویر ۱ نشان می‌دهد که راهبرد توافق با آمریکا برای فروش نفت تا چه میزان ناپایدار است. لو رفتن شبکه فروش نفت ایران در در دوره برجام عملا موجب شد که میزان صادرات نفت ایران تا ۱۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یابد.
تصویر ۱
ممکن است این ادعا مطرح شود که اتفاقا تا قبل از خروج آمریکا از برجام، وضعیت فروش نفت ایران بهبود یافته بود، ولی باید توجه داشت که در بررسی کارنامه نمی‌توان صرفا عملکرد مثبت در یک بازه زمانی کوتاه را مدنظر قرار داد، بلکه باید نقاط سیاه و سفید را به صورت جامع جمع‌بندی کرد.
طبق تصویر ۱، میانگین صادرات نفت ایران در دولت روحانی حدودا ۱٫۱ میلیون بشکه در روز بوده است، رقمی که طبق گزارش موسسات معتبر خارجی در ماه جاری نیز توسط دولت سیزدهم و با استراتژی بازارسازی برای فروش نفت محقق شده است.
البته باید توجه داشت راهبرد بازارسازی برای فروش نفت تازه در ابتدای راه بوده و برای ثمر نشستن نیازمند زمان است. خبرگزاری فارس در گزارشی با عنوان «آغاز صادرات نفت به پالایشگاه‌های فراسرزمینی/ ایران سهامدار ۳ پالایشگاه نفتی در آمریکای لاتین می‌شود» به بررسی عملکرد یکی از سیاست‌های بازارسازی نفت ایران به نام Buy demand یا خرید تقاضا پرداخته است.
*هزینه و فایده برجام در فروش نفت سربه‌سر شد
در تصویر ۲ به وضوح مشخص است که هزینه و فایده راهبرد توافق با آمریکا در موضوع فروش نفت به طور کامل سربه‌سر شده است. در واقع ایده برجام تغییری در وضعیت صادرات نفت ایجاد نکرده و میانگین فروش ۱٫۱ میلیون بشکه‌ای نفت ایران تقریبا معادل رقم قبل از روز پذیرش برجام بوده است.
تصویر ۲
باید توجه داشت که وعده‌های دولت روحانی در موضوع برجام تا موضوع رفع مشکل آب خوردن و معیشت مردم هم پیش رفته بود اما حتی در فروش نفت خام ایران که ساده‌ترین و در دسترس‌ترین توقع از برجام بود نیز ناکام ماند.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم رقم فروش نفت و میعانات گازی ایران به بالای یک میلیون بشکه در روز رسیده است و حتی اخیرا طبق گزارش اویل پرایس صادرات نفت ایران فقط به چین به مرز روزانه یک میلیون بشکه افزایش یافته است.
ثبت دیدگاه