شهریار نیوز:
به گزارش خبرنگار ایمنا، چند ماهی است وضعیت خرید بلیط اتوبوس بین شهری بحرانی شده و کمتر کسی پیدا می‌شود که بتواند به راحتی بلیط تهیه کند. در حال حاضر مشکل تهیه بلیط در بسیاری از مسیرهای کشور از جمله مسیرهای پر رفت‌وآمدی همچون اصفهان به تهران و اصفهان به کاشان وجود دارد.
فرآیند خرید بلیط به قدری دشوار شده که باید این نوع خرید بلیط را با توجه به شباهت آن به مسابقه و یا ماراتن، فروش مسابقه‌ای نامید زیرا کمتر کسی موفق به خرید بلیط از طریق سامانه‌های خرید و یا خرید حضوری می‌شود. حتی می‌توان گفت بلیط اتوبوس مانند خرید خودرو از سامانه یکپارچه شده به نحوی که یا باید شانس خوبی داشته باشی تا بلیط خریداری کنی و یا دعای پدر و مادر پشت سرت باشد؛ البته ناگفته نماند نذر و نیاز هم می‌تواند به شانس شما در خرید بلیط کمک کند.
خبرگزاری ایمنا به عنوان اولین خبرگزاری شهر و شهروندی کشور در راستای اهداف خود در این گزارش به بررسی ابعاد مشکل کمبود بلیط اتوبوس برون شهری می‌پردازد.
پایانه مسافربری کاوه یکی از مهمترین پایانه‌های شهر اصفهان و مبدا بیشتر سفرهای جاده‌ای از اصفهان به تهران، مشهد، یزد و دیگر شهرهاست.
صف طولانی خودروهای سواری که قصد خروج از پارکینگ ترمینال کاوه را دارند نظر را به خود جلب می‌کند. این صف در این ساعات شب به قدری طولانی است که باید حداقل نیم ساعت در پارکینگ ماند تا یا جایی برای پارک کردن پیدا شود و یا راهی برای رفتن.
پایانه کاوه اصفهان که تا ساعت ۱۰ شب رنگ خلوتی را به خود نمی‌بیند از این ساعت به بعد خلوت تر می‌شود. مسافری به دنبال خرید بلیط اصفهان به تهران از سالنی به سالن دیگر حرکت می‌کند تا شاید مسافر یک تعاونی سفرش را لغو کرده و جایگزین او شود.
اما به نظر می‌رسد این موضوع فقط مشکل آن مسافر نیست. جایگاه اتوبوس‌ها نیز شاهد حضور افرادی است که تا این ساعت هنوز موفق به تهیه بلیط نشده و به دنبال راهی برای رفتن به تهران هستند؛ حتی شده جای خواب راننده، رکاب و یا کف اتوبوس!
انتظار ۸ ساعته در یک سایت خرید بلیط اتوبوس
در یکی از اتوبوس‌های مسیر اصفهان تهران که تقریباً آماده حرکت است، جوانی بر خلاف سایرین که خیالشان از تهیه بلیط آسوده شده و به خواب رفته‌اند، بیدار است.
این جوان که به نظر می‌رسد در دهه دوم زندگی خود قرار دارد، از تلاش و موفقیت در مسابقه خرید بلیط می‌گوید: فرایند خرید بلیط هر بار مشکل‌تر می‌شود، این مسئله حتی مخصوص روزهای تعطیل و آخر هفته‌ها نیست، هر در روزهای میانی هفته نیز همواره برای خرید بلیط با مشکل مواجهیم.
وی ادامه می‌دهد: معمولاً برای خرید بلیط به ناچار باید چندین ساعت در سایت معطل ماند تا یک بلیط کنسل شود و بتوان آن را خریداری کرد. همه افرادی که اکنون در این اتوبوس صندلی دارند، به همین نحو بلیط تهیه کرده‌اند. من هم ساعت‌ها سایت را دنبال کردم تا بالاخره موفق به خرید بلیط شدم.
این جوان که با توجه به شرایط زندگی‌اش سال‌هاست دائماً به تهران سفر می‌کند تاکید می‌کند که در یک ماه خیر مشکل کمبود بلیط تشدید شده به نحوی که اکنون پس از یک هفته تلاش توانسته است بلیط تهیه کند.
انگار بلیط اصفهان به تهران اصلاً وجود ندارد!
وی علت نبود بلیط را کاهش تعداد اتوبوس‌ها عنوان می‌کند و براساس مشاهداتش می‌گوید در مسیر بازگشت از تهران تعداد اتوبوس‌ها بیشتر از مسیر رفت است به نحوی که می‌توان گفت در مسیر اصفهان به تهران بلیطی وجود ندارد!
برخی از مسافران نیز در دقایق پایانی نزدیک به حرکت اتوبوس‌ها به امید تهیه بلیط، به دفاتر شرکت‌ها مراجعه می‌کنند.
هر چقدر بیشتر صبر می‌کنیم تعداد اتوبوس‌هایی که جایی برای ما ندارند بیشتر می‌شود.
سه دانشجوی پسر مقابل پیشخوان یکی از شرکت‌های مسافربری ایستاده‌اند تا شاید متصدی فروش بلیط بتواند برایشان جای خالی پیدا کند. این دانشجویان که باید صبح روز بعد در دانشگاه خود حضور داشته باشند و دوران کارآموزی خود را در تابستان امسال می‌گذرانند؛ از ساعات متمادی که در ترمینال کاوه معطل خرید بلیط شده‌اند می‌گویند، ” هر چقدر بیشتر صبر می‌کنیم تعداد اتوبوس‌هایی که جایی برای ما ندارند بیشتر می‌شود. “
به گفته این دانشجویان مشکل کمبود بلیط اصفهان به تهران یک ماهی است که تشدید شده و پیش از این هر ساعتی که به ترمینال مراجعه می‌کردند می‌توانستند بلیط تهیه کنند، اما اکنون حتی با وجود ساعت‌ها انتظار خبری از بلیط نیست.
محمد که به نظر می‌رسد از انتظار خسته شده است، می‌گوید: وقتی بلیط اتوبوس نیست، مجبوریم حتی کف اتوبوس بنشینیم تا فردا سر کلاس حاضر شویم.
حکایت دلایل کمبود بلیط از دیدگاه رانندگان اتوبوس نیز شنیدنی است. یکی از رانندگان از افزایش قابل توجه قیمت لوازم یدکی می‌گوید، بیشتر مالکان یا اتوبوس‌ها را فروخته و از این شغل خارج شده‌اند و یا ماشین‌ها را در پارکینگ قرار داده‌اند.
این راننده اتوبوس اشاره می‌کند که افزایش قیمت لوازم یدکی از دو سال گذشته آغاز شده است و مالکان از عهده این هزینه‌ها بر نمی‌آیند. بسیاری از مالکان نیز با توجه به شرایط موجود تغییر شغل داده و اکنون به عنوان سرویس کارکنان شرکت‌های نفتی در عسلویه فعالیت می‌کنند.
حقوق ۲۵ میلیونی و مزایا برای مسیر ۵۰ کیلومتری در عسلویه
آنطور که این راننده می‌گوید، رانندگان در عسلویه حقوق بالای ۲۵ میلیون تومان، بیمه و سه وعده غذای رایگان داشته و پس از هر ۲۰ روز کاری، ۱۰ روز مرخصی نیز دارند و این در حالی است که به عنوان مثال در هر سرویس اصفهان به تهران هر راننده فقط ۶۰۰ هزار تومان دستمزد دریافت می‌کند و طبیعی است که رانندگان امتیازات کار در عسلویه را به حمل و نقل مسافری ترجیح دهند.
وی به عنوان راهکار پیشنهاد می‌دهد لوازم یدکی با قیمت مناسب‌تری به شرکت‌های مسافربری عرضه شود تا فعالیت در این زمینه برای مالکان صرفه اقتصادی داشته و مشکل کمبود اتوبوس رفع شود.
هر جفت لاستیک اکنون بیش از ۶۰ میلیون تومان قیمت دارد و هزینه تعمیر موتور نیز بیش از ۲۰۰ میلیون تومان است، آیا با بلیط ۱۵۰ هزارتومانی برای هر مسافر می‌توان این هزینه‌ها را تأمین کرد؟
برخی سودجویان لوازم یدکی را انبار کرده‌اند
این راننده همچنین اشاره می‌کند که برخی از سودجویان قطعات یدکی اتوبوس‌ها را انبار کرده‌اند که همین موضوع کمبود قطعات در بازار و طبعاً افزایش قیمت آن را به دنبال داشته است. دولت نیز می‌تواند به این حوزه ورود کرده و بر نحوه توزیع لوازم یدکی وارداتی نظارت بیشتری داشته باشد.
این راننده به تفاوت حقوق رانندگان اتوبوس و کامیون نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: رانندگان کامیون ماهیانه نزدیک به ۲۵ میلیون تومان حقوق دریافت می‌کنند و این در حالی است که یک راننده اتوبوس در نهایت ماهیانه هشت میلیون تومان درآمد خواهد داشت. طبیعی است که در این شرایط رانندگان اقدام به سوار کردن مسافران اضافی کنند.
شرکت‌های مسافربری مستقر در ترمینال کاوه نیز روایتی از علت‌های کمبود بلیط دارند که مهمترین آن کم شدن تعداد اتوبوس‌ها و افزایش هزینه‌های تعمیرات و لوازم یدکی آن است.
قیمت ۲۰ میلیاردی هر اتوبوس مسافربری
آنطور که متصدی فروش بلیط یکی از تعاونی‌ها می‌گوید، قیمت هر اتوبوس اکنون به بیش از ۲۰ میلیارد تومان رسیده است و قطعاً سرمایه‌گذاری در این زمینه باید صرفه اقتصادی داشته باشد. بنابراین اکنون که قیمت بلیط‌ها تغییر چندانی نداشته و نمی‌تواند هزینه‌های اتوبوس را تأمین کند، بسیاری از سرمایه‌گذاران از ناوگان حمل و نقل مسافربری خارج شده‌اند.
این کارمند شرکت تعاونی مسافربری می‌گوید: استهلاک اتوبوس‌ها بسیار بالاست و از طرفی، قیمت لوازم یدکی از جمله لاستیک افزایش قابل توجهی داشته است. هر جفت لاستیک اکنون بیش از ۶۰ میلیون تومان قیمت دارد و هزینه تعمیر موتور نیز بیش از ۲۰۰ میلیون تومان است، آیا با بلیط ۱۵۰ هزارتومانی برای هر مسافر می‌توان این هزینه‌ها را تأمین کرد؟
وی ادامه می‌دهد: در همین شرایط نیز اگر حمایت‌های دولتی وجود داشته باشد فعالان این حوزه کار خود را ادامه می‌دهند. دولت می‌تواند با خرید اتوبوس بخشی از این کمبودها را جبران کند.
افزایش ۲۰۰ درصدی هزینه‌های تعمیرات و نگهداری
اما مسئول فروش یکی دیگر از شرکت‌های مسافربری حاضر در ترمینال کاوه از درصد افزایش قیمت بلیط در مقایسه با استهلاک اتوبوس‌ها می‌گوید، ” بلیط اصفهان به تهران از سال گذشته تاکنون فقط ۳۰ هزار تومان افزایش یافته و این در حالی است که هزینه‌های تعمیر و نگهداری اتوبوس در این مدت حتی بیشتر از تورم و در مواردی ۲۰۰ درصد افزایش یافته است.
عرضه بلیط به صورت ساعتی و پس از اعلام قطعی اتوبوس‌ها انجام می‌شود و همین موضوع منجر به روزفروش شدن بلیط‌ها شده است.
وی به روند فروش بلیط نیز اشاره و اضافه می‌کند: از هم‌اکنون سریع‌ترین زمانی که می‌توان بلیط تهران را تهیه کرد سه روز آینده است آن هم نه به صورت پیش‌فروش. بیشتر بلیط‌ها با فاصله کمتر از چند ساعت از زمان حرکت در سایت قرار می‌گیرد.
درآمد اتوبوس با خودرو سواری برابر است
این متصدی فروش بلیط مقایسه‌ای بین درآمد خودروهای سواری و اتوبوس‌ها کرده و ادامه می‌دهد: با در نظر گرفتن هزینه‌های پذیرایی، کمیسیون شرکت، عوارض و مالیات به ازای هر مسافر تهران، ۱۰۰ هزار تومان نصیب مالک می‌شود. بنابراین یک اتوبوس در سفر به تهران سه میلیون تومان درآمد دارد که با درآمد یک خودروی سواری برابر است.
مسئول فروش یکی دیگر از شرکت‌های مسافربری نیز به وجود ۲۴ اتوبوس ثابت در چندماه گذشته برای مسیر تهران اشاره کرده و می‌گوید: اکنون این تعداد به کمتر از ۱۹ اتوبوس رسیده که از این بین نیز چهار اتوبوس به صورت قطعی فعال نیست. عرضه بلیط نیز به صورت ساعتی و پس از اعلام قطعی اتوبوس‌ها انجام می‌شود و همین موضوع منجر به روزفروش شدن بلیط‌ها شده است.
به نظر می‌رسد مشکلات موجود در زمینه خرید اتوبوس تنها شامل کمبود آن نیست و مسائلی همچون نبود صرفه اقتصادی، کمبود قطعات، افزایش قیمت لوازم یدکی و مواردی از این دست منجر شده تا بخش زیادی از ناوگان مسافری از این شغل خارج شوند که این موضوع علاوه بر تجدید نظر در قیمت بلیط‌ها نیازمند حمایت‌های دولت و مدیریت بازار لوازم یدکی است.
همچنین مسائلی در عرضه بلیط اتوبوس‌ها وجود دارد که امنیت خاطر مسافران را از بین می‌برد. مشکلاتی همچون روز فروش شدن بلیط‌ها و عرضه قطره‌چکانی آن در سایت‌های فروش اینترنتی. این موضوعات نیز با برنامه‌ریزی و نظارت قابل رفع است.
دولت سیزدهم در راستای رفع مشکل کمبود اتوبوس نیز مجوز واردات دو هزار دستگاه اتوبوس با کارکرد کمتر از پنج سال را به کشور داده است که می‌تواند بخش زیادی از مشکلات را رفع کند اما این موضوع نیز نیازمند نظارت جدی است چرا که اگر مشکلات موجود ادامه داشته باشد با وجود افزایش تعداد ناوگان نیز همچنان فعالیت در این زمینه صرفه اقتصادی نخواهد داشت.
گزارش از: مهران اسماعیلی؛ خبرنگار اقتصادی ایمنا
ثبت دیدگاه