شهریار نیوز:
به گزارش خبرگزاری ایمنا، تلسکوپ فضایی یوکلید (Euclid) متعلق به سازمان فضایی اروپا (ESA) با انتشار تصاویر با وضوح بالا از ۲۶ میلیون کهکشان، دریچه‌ای نو به گذشته دور کیهان گشوده است. این مجموعه داده بی‌سابقه شامل تصاویر کهکشان‌هایی می‌شود که برخی از آن‌ها در فاصله ۱۰.۵ میلیارد سال نوری از زمین قرار دارند؛ بدین ترتیب، پژوهشگران قادر به مشاهده ساختارها و فرایندهای شکل‌گیری کهکشان‌ها در دوران‌های اولیه هستی شده‌اند.
یوکلید که در ژوئیه ۲۰۲۳ به فضا پرتاب شد، مأموریت خود را با هدف نقشه‌برداری از ۱.۵ میلیارد کهکشان و بررسی ماهیت دو معمای بزرگ کیهان؛ ماده تاریک و انرژی تاریک، آغاز کرده است. این تلسکوپ با بودجه‌ای بالغ بر ۱.۵ میلیارد یورو و با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین طراحی شده است تا بتواند به صورت دقیق ساختار کیهانی را بررسی کند.
از جمله ابزارهای پیشرفتهای که یوکلید به کار گرفته است، دوربین نور مرئی (VIS) با وضوح ۶۰۰ مگاپیکسل و طیف‌سنج فروسرخ (NISP) می‌باشد. دوربین VIS تصاویر دقیقی از ساختارهای ظاهری کهکشان‌ها ارائه می‌دهد و با وضوح بالا قادر است جزئیات ریز شکل و فرم کهکشان‌ها را ثبت کند. طیف‌سنج NISP نیز از طریق پدیده «انتقال به سرخ»، فاصله و سرعت کهکشان‌ها را اندازه‌گیری می‌کند؛ این امر به دانشمندان کمک می‌کند تا ساختار سه‌بعدی جهان را بهتر درک کنند.
یوکلید در نقطه لاگرانژی ۲ (L2) مستقر شده است؛ همان منطقه‌ای که تلسکوپ جیمز وب نیز در آن قرار دارد. این موقعیت منحصر به فرد فضایی، امکان مشاهده بدون مزاحمت از آلودگی نوری و سایر عوامل محیطی را فراهم می‌آورد. تاکنون، یوکلید کمتر از ۰.۵ درصد از آسمان برنامه‌ریزی‌شده را پوشش داده است، که نشان می‌دهد این پروژه بزرگ و بلندمدت تا سال ۲۰۳۰ ادامه خواهد داشت.
یکی از اهداف اصلی پروژه یوکلید، بررسی توزیع کهکشان‌ها در سراسر کیهان و تعیین نقش ماده تاریک در شکل‌گیری ساختارهای کیهانی است. دانشمندان معتقدند که ماده تاریک حدود ۲۷ درصد از کیهان را تشکیل می‌دهد و انرژی تاریک که ۶۸ درصد از آن را به خود اختصاص داده است، عامل اصلی انبساط شتابدار عالم محسوب می‌شود. با تحلیل داده‌های به دست آمده از تصاویر یوکلید، پژوهشگران قصد دارند مدل‌های کنونی کیهان‌شناسی را به چالش بکشند و به بهبود درک ما از تعامل این دو عنصر اساسی بپردازند.
علاوه بر بررسی ماده و انرژی تاریک، یوکلید قادر است سیاهچاله‌های سرگردان، کهکشان‌های کوتوله و دیگر پدیده‌های نجومی مهم را نیز مورد بررسی قرار دهد. این اطلاعات می‌تواند در کشف رازهای مربوط به تکامل کهکشان‌ها و تاریخچه شکل‌گیری ساختارهای بزرگ مقیاس در کیهان مفید واقع شود. پژوهشگران بر این باورند که داده‌های به دست آمده از یوکلید می‌تواند نقطه عطفی در درک ما از پدیده‌های پیچیده‌ای همچون توزیع ماده تاریک و تأثیر گرانشی آن بر ساختار کهکشان‌ها ایجاد کند.
پروژه یوکلید با مشارکت ۲۱ کشور و هزاران دانشمند از سراسر جهان به اجرا درآمده و انتظار می‌رود داده‌های منتشر شده از این تلسکوپ، پاسخ‌هایی در خصوص چرایی شتاب انبساط کیهان ارائه دهد؛ پدیده‌ای که نخستین بار در سال ۱۹۹۸ کشف شد و به موجب آن جایزه نوبل فیزیک در سال ۲۰۱۱ اهدا گردید. همچنین، اطلاعات به دست آمده از یوکلید می‌تواند راهگشای تحقیقات بعدی در حوزه‌های مختلف نجوم و فیزیک ذرات باشد.
با گسترش دامنه پوشش آسمان و افزایش دقت اندازه‌گیری‌ها، دانشمندان امیدوارند که بتوانند به سوالات بنیادی درباره منشأ ماده تاریک و ماهیت انرژی تاریک پاسخ دهند. این دستاورد نه تنها به تعمیق دانش ما در زمینه کیهان‌شناسی کمک می‌کند، بلکه زمینه‌ساز پیشرفتهای علمی و فناوری‌های نوین در حوزه رصد نجومی خواهد بود.
به گزارش ایمنا، ادامه پروژه یوکلید و تحلیل دقیق داده‌های منتشر شده از این تلسکوپ، می‌تواند افق‌های جدیدی را در پژوهش‌های علمی باز کند و موجبات تحول در نظریه‌های موجود درباره ساختار و تکامل جهان را فراهم آورد.
ثبت دیدگاه