شنبه, ۶ مرداد , ۱۴۰۳ ساعت ×
پ
پ



به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) «ادبیات کودک» نوشته‌ام. او. گِرِنبی، که نخستین بار در سال ۲۰۰۸ و توسط انتشارات دانش­گاه اِدینبورو به چاپ رسید، ضمن تمرکز بر ادبیات کودک بریتانیا و آمریکای شمالی، مخاطب را با چالش‌های بی‌مانندِ کار با ادبیات کودک آشنا می‌کند. رویکرد ژانرمحورِ کتاب «ادبیات کودک»، برخلاف رویکرد تماماً تاریخ‌گرای بسیاری از درآمدهای موجود بر کتاب و ادبیات کودک، خواننده را در معرض بررسی جزئی و موشکافانه ژانرهای گوناگون در این حوزه قرار می‌دهد.

گِرِنبی، در این اثر، ضمن مطالعه دقیقِ پرسمان‌های اصلی موجود در حوزه نقد ادبیات کودک، پرسش‌های مهمِ این حوزه را مطرح می‌کند و درصدد یافتن پاسخ‌هایی مناسب برای آن‌ها برمی‌آید: مثلاً چرا داستان‌های خیالی هم برای کودکان دوره ویکتوریا جالب‌توجه بوده‌اند و هم کودکان قرن بیست‌ویکم؟ یا این‌که آیا واقعاً داستان‌های دینی و اخلاقیِ قرن هجدهم تفاوت زیادی با رمان پرسمانِ امروزی دارند؟ این کتاب پرسش‌هایی ازاین‌دست را با ترکیبی از واکاویِ جزئیِ متون کلیدیِ ویژه و مطالعه گسترده صدها کتاب ادبیات کودکِ مشهور و فراموش‌شده زیر ذره‌بین می‌گذارد.

از نکات مهم بررسیِ ژانریِ این کتاب می‌توان به روش‌شناسی و بخش‌بندیِ گِرِنبی در توضیح و تشریح نکات موردنظرش در این کتاب اشاره کرد. وی در این اثر به مهم­ترین ژانرهای موجود در تاریخ ادبیات کودک ـ به‌ویژه ادبیات کودکِ انگلیسی‌زبان ـ اشاره می‌کند و آن­ها را چند گروه اصلی یعنی فابل، شعر، حکایات پندآموز و اخلاقی، داستان‌های مدرسه‌ای، داستان‌های خانوادگی، داستان‌های ماجرایی و ادبیات خیالی جای می‌دهد. او در هر یک از این بخش‌ها، ضمن ارائه پیشینه تاریخیِ مربوطه در جغرافیای بریتانیا و آمریکای شمالی، به بررسی ویژگی­های ژانر موردنظر می‌پردازد و سپس آنها را با ویژگی‌های ژانرهای دیگر قیاس می‌کند و به نتایج جالبی دست می‌یابد.

نتایج به‌دست‌آمده در هر فصل از این کتاب ازاین‌جهت قابل توجه‌اند که نه‌تنها برداشت جدیدی از تک‌تک ژانرهای یادشده در ادبیات کودک ارائه می‌دهند بلکه شیوه انتقادی و تحلیلیِ تازه‌ای در خوانش آثار جدیِ ادبیات کودک به‌دست می‌دهند که می‌توانند هم برای مخاطبان عام و هم منتقدان حوزه ادبیات کودک کارساز و سودمند باشند. امروزه، نه تنها خودِ ادبیات کودک اهمیت بسزایی در قلمروِ کلیِ ادبیات دارد بلکه روش‌شناسی و شیوه نقد ادبی در این حوزه هم باید بااهمیت به مراتب بیش‌تری دنبال شود که گِرِنبی در این کتاب به خوبی از پس ارائه شیوه و فرایندی تازه برای خوانش و نگاه به آثار منظوم و منثور ادبیات کودکِ انگلیسی زبان در گستره تاریخیِ آن­ها برآمده است. 

از دیگر ویژگی‌های کلیدیِ این کتاب می‌توان به نکات زیر اشاره کرد: نخستین تاریخ فشرده ادبیات کودک در طی بیش از یک دهه گذشته؛ پوشش و بررسی گسترده ادبیات کودک در ژانرها و در پهنه مناطق گوناگون از نخستین سال‌های شکل‌گیریِ ریخت نوشتاری تا دوره درخشش هَزی پاتِر و فیلیپ پولمَ و برقراری پیوند میان دقیق خوانی متون برگزیده با بافت تاریخی و فرهنگی فرآیندهای تولید و پذیرش آن‌ها در جامعه.



منبع

ثبت دیدگاه

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.