ترامپ؛ بمبی سمی در قلب علم

به گزارش خبرگزاری ایمنا، در دهه‌های اخیر، سیاست‌های علمی و زیست‌محیطی ایالات متحده به یکی از مهم‌ترین موضوعات بحث جهانی تبدیل شده‌اند. در این میان، دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ به عنوان دوره‌ای شناخته می‌شود که بسیاری از تصمیمات و سیاست‌های آن توسط بخش‌های مختلف جامعه علمی به عنوان ضد علم تلقی شد، از نخستین روزهای ریاست جمهوری، ترامپ با اظهارنظرها و تصمیماتی همراه بود که بسیاری از متخصصان علم و محیط زیست را نگران ساخت؛ او به وضوح از نظریه تغییرات اقلیمی که توسط اکثریت دانشمندان جهان تأیید شده بود، بی‌اعتنایی کرد و در بعضی موارد حتی آن را «تئوری سیاسی» معرفی کرد. تصمیم او برای خروج از توافق‌نامه پاریس در سال ۲۰۱۷، نقطه عطفی در سیاست‌های زیست‌محیطی به‌شمار می‌رود. این اقدام، نه‌تنها نشانگر بی‌توجهی به هشدارهای علمی بود، بلکه موج انتقادات گسترده‌ای از سوی جامعه بین‌المللی نیز به همراه داشت.

تضعیف نهادهای علمی و کاهش بودجه تحقیقاتی

یکی دیگر از اقدامات ترامپ که موجب نگرانی‌های فراوان شد، کاهش بودجه و تضعیف نهادهای علمی و تحقیقاتی در سطوح فدرال بود، اداره حفاظت محیط زیست (EPA) و سازمان ملی هواشناسی (NOAA) از جمله نهادهایی بودند که تحت تأثیر سیاست‌های جدید قرار گرفتند. کاهش بودجه‌های این سازمان‌ها منجر به کاهش پروژه‌های تحقیقاتی حیاتی، کاهش دسترسی به داده‌های علمی و در نهایت تضعیف پایه‌های علمی برای تصمیم‌گیری‌های عمومی شد، به علاوه تصمیماتی که بر اساس منافع کوتاه‌مدت اقتصادی اتخاذ می‌شدند، در تضاد مستقیم با توصیه‌های علمی و محیط زیستی بود.

تغییر در رویکرد به مسائل بهداشت عمومی

مسائل بهداشتی نیز در دوران ترامپ به شدت تحت تأثیر سیاست‌های ضد علمی قرار گرفت، زمان رویارویی با شیوع بیماری‌هایی همچون آنفلوآنزا و به‌ویژه در بحران کووید -۱۹، اظهارنظرهای نادرست و تکیه بر اطلاعات نادرست موجب ایجاد سردرگمی در میان مردم و متخصصان بهداشت شد. کاهش حمایت‌های فدرال از مراکز بهداشتی و پژوهش‌های مرتبط با ویروس‌های جدید، به کاهش سرعت واکنش‌های علمی و افزایش نرخ ابتلاء به بیماری‌ها انجامید، این رویکرد نه‌تنها سلامت عمومی را به خطر انداخت بلکه اعتماد مردم به علم و فناوری را نیز کاهش داد.

واکنش جامعه علمی و انتقادات فراگیر

با گذر زمان و تشدید پیامدهای سیاست‌های ضد علمی، جامعه علمی واکنش‌های شدیدی نشان داد. محققان، دانشمندان و فعالان محیط زیست، در قالب بیانیه‌ها و مقالات علمی به نقد و بررسی تصمیمات ترامپ پرداختند. انتقادها بیشتر پیرامون بی‌توجهی به شواهد علمی و تخریب زیرساخت‌های پژوهشی بود. برخی از این دانشمندان عنوان کردند که سیاست‌های او نه‌تنها برای آمریکا بلکه برای کل جامعه جهانی خسارت‌های جبران‌ناپذیری به همراه خواهد داشت، این انتقادات منجر به تشکیل جنبش‌های علمی و درخواست‌های فراگیر برای بازنگری در سیاست‌های فدرال شد.

پیامدهای بلندمدت بر جامعه علمی و سیاست‌های جهانی

پیامدهای سیاست‌های ضد علمی ترامپ فراتر از مرزهای آمریکا احساس می‌شود. کاهش بودجه‌های علمی و تضعیف نهادهای تحقیقاتی، زمینه‌ساز کاهش مشارکت‌های بین‌المللی در پروژه‌های علمی مشترک شد، کشورهای دیگر که به دنبال همکاری‌های علمی بودند، ناچار شدند به دنبال شراکت‌های جدید بروند تا خلأ ایجاد شده را پر کنند، همچنین نگرانی‌ها پیرامون آینده تغییرات اقلیمی و نبود پاسخگویی مناسب به بحران‌های زیست‌محیطی، موجب افزایش فشار بر نهادهای بین‌المللی همچون سازمان ملل متحد و توافق‌نامه‌های زیست‌محیطی شد.

بررسی دیدگاه‌های مخالف و حمایت‌گران ترامپ

اگرچه اکثریت جامعه علمی و محیط زیست به شدت با سیاست‌های ترامپ مخالفت داشتند، اما برخی از حامیان او بر این باور بودند که تصمیمات وی در راستای حفظ منافع اقتصادی و ایجاد اشتغال در بعضی صنایع قرار دارد، این گروه معتقد بودند که سیاست‌های علمی ممکن است به تعویق افتادن پروژه‌های اقتصادی و افزایش هزینه‌های دولتی منجر شود. به هر حال، در میان محققان و دانشمندان این استدلال‌ها به ندرت مورد تأیید قرار گرفتند؛ زیرا شواهد علمی به وضوح نشان می‌دادند که نادیده گرفتن تغییرات اقلیمی و تضعیف زیرساخت‌های پژوهشی، در بلندمدت به زیان اقتصاد و سلامت عمومی است.

دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ نمونه‌ای از رویارویی میان سیاست‌های کوتاه‌مدت اقتصادی و شواهد علمی بلندمدت است. اقدامات ضد علمی وی در حوزه‌های مختلف از جمله محیط زیست، بهداشت عمومی و پژوهش‌های علمی، اثرات منفی و بلندمدتی بر جامعه علمی و همچنین سیاست‌های جهانی به دنبال داشت، اگرچه برخی از اقدامات وی از دیدگاه برخی نخبگان اقتصادی قابل توجیه به نظر می‌رسید، اما از منظر علمی و محیط زیستی، خسارات قابل توجهی به بار آورد، جامعه علمی در واکنش به این سیاست‌ها، تلاش مضاعفی برای حفظ استقلال پژوهش‌ها و تأمین بودجه‌های لازم برای تحقیقات پیشرفته انجام داد تا بتواند پاسخگوی چالش‌های جهانی همچون تغییرات اقلیمی و بحران‌های بهداشتی باشد.

در دوران ترامپ درس‌های مهمی برای آینده سیاستگذاری‌های علمی به همراه خواهد داشت؛ از جمله ضرورت استفاده از شواهد و داده‌های علمی در تصمیم‌گیری‌های کلان و اهمیت حفظ و تقویت نهادهای علمی به عنوان پایه‌های توسعه پایدار، با توجه به چالش‌های موجود در سطح جهانی، بازنگری در سیاست‌های علمی و زیست‌محیطی و تقویت همکاری‌های بین‌المللی از الزامات روزافزون به شمار می‌رود، این گزارش‌ها نشان می‌دهد که چگونه تصمیمات یک دولت می‌تواند تأثیرات عمیقی بر آینده علمی و اقتصادی یک کشور و حتی جهان داشته باشد.