گروه سیاسی خبرگزاری فارس، کامران شیرازی: آیت الله سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور صبح دیروز ( پنجشنبه ۲۹ دی ۱۴۰۰) به دعوت رسمی همتای روس خود و در راستای گسترش تعاملات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، عازم روسیه شد.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و رسانه ها سفر آیت الله رئیسی به روسیه با توجه به جایگاه ایران در منطقه و دنیا و البته جایگاه روسیه در تحولات سیاسی و بین المللی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و همین اهمیت هم موجب شده تا تحلیل ها و واکنش های مختلفی نسبت به آن صورت گیرد.
دولت سیزدهم از زمانی که روی کار آمده نشان داده در کنار تعامل با کشورهایی مختلف، نگاه ویژه‌ای به ارتباط با همسایگان دارد، مسئله ای که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان بی توجهی به آن در هشت سال گذشته بسیاری از فرصت های اقتصادی را از کشورمان گرفت. با این حال به نظر می رسد تلاش دولت سیزدهم برای تعامل با کشورهای همسایه نتایج خوبی هم داشته، به گفته معاون اول رئیس جمهور هم مناسبات با همسایگان بسیار خوب پیش می رود.
سفر رئیس جمهور کشورمان به روسیه براساس آنچه که آیت الله رئیسی گفته در راستای گسترش تعاملات با همسایگان صورت گرفته اما از روزهای قبل که بحث سفر رئیس جمهور به مسکو مطرح و رسانه‌ای شد این موضوع مورد توجه بسیاری از کارشناسان حوزه بین الملل قرار گرفت، خیلی از کارشناسان معتقد بودند این سفر پنجره جدیدی برای تعاملات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی میان ایران و روسیه باز خواهد کرد و برای ایران نتایج خوبی در حوزه های مختلف خواهد داشت، در این میان البته برخی افراد و جناح های سیاسی هم بودند که نسبت به این سفر انتقاد داشتند.
* توجه رسانه‌های دنیا به سفر رئیس جمهور به روسیه
با سفر رئیس جمهور کشورمان به روسیه، بسیاری از رسانه های داخلی و خارجی هم تحلیل های خود را از این سفر ارائه کردند.
خبرگزاری فرانسه این سفر را مهم ترین سفر رسمی آیت الله رئیسی دانست و بر این نکته تاکید کرد که از سال ۲۰۱۷ تاکنون این اولین باری است که یک رئیس جمهور ایران به روسیه سفر می‌کند.
خبرگزاری رویترز، خبرگزاری اسپوتنیک، شبکه سعودی العربیه، شبکه المیادین، پایگاه خبری الشرق، پایگاه خبری -تحلیلی میدل ایست آی و بسیاری از رسانه های دیگر دنیا از جمله رسانه های رژیم صهیونیستی خبر سفر آیت الله رئیسی به روسیه را منتشر و از اهمیت آن گفتند.
جدا از تحلیل های مختلف رسانه های خارجی، سفر رئیس جمهور کشورمان به روسیه روز گذشته مهمترین خبر رسانه های داخلی بود. در این میان واکنش های چهره های سیاسی هم به این سفر قابل توجه بود.
در میان تحلیل های بسیاری که درباره اهمیت سفر رئیس جمهور به روسیه وجود داشت، افرادی هم بودند که انتقاداتی هم به این سفر داشتند که به گفته بسیاری از کارشناسان حوزه بین الملل این انتقادها تنها از سوی چهره های اصلاح طلب و غربگرا مطرح می شود و آن هم به دلیل عصبانیتی است که آنها نسبت به پیشرفت تعامل دولت با همسایگان دارند و تنها را پیشرفت کشور را در ارتباط با غرب و امریکا می دانند.
در روزهای گذشته موافقان و مخالفان سفر رئیسی به روسیه واکنش های مختلفی را مطرح کردند اما موافقان این سفر معتقدند اصلاح طلبان و غربگرایان به دلیل نگاهی که به غرب دارند مخالف این سفر هستند و هیچ دلیل قانع کننده ای هم برای مخالفت خود ندارند و عکس العمل های عصبی آنها هم برای این است که می دانند سفر رئیس جمهور به روسیه چه نتایج مثبتی خواهد داشت.
* چرا برخی به روسیه‌هراسی دامن می‌زنند؟
زهره الهیان عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اما معتقد است که توسعه روابط با چین و روسیه منجر به رشد ایران خواهد شد.
این نماینده مجلس به افرادی که انتقاداتی به سفر رئیس جمهور به مسکو دارند اشاره می کند و می گوید: برخی این موضوع را برای منافع خود نگران کننده می‌دانند و به این دلیل بر روسیه‌هراسی دامن می‌زنند.
الهیان همچنین معتقد است جریان‌ها و رسانه‌های منتقد به این سفر می‌دانند نزدیکی ایران، روسیه و چین به یکدیگر منجر به خنثی سازی تحریم‌ها، انعقاد پیمان‌های دوجانبه، انتقال تکنولوژی و توسعه زیرساخت‌ها می‌شود. این خط رسانه‌ای که در آن دمیده می‌شود به شکل هدفمند و هوشمند تلاش دارد افکار عمومی را نسبت به روسیه و چین بدبین و نگران کند.
مسئله انتقاد از روابط و تعاملات ایران و روسیه البته موضوع جدیدی نیست و در گذشته نیز برخی جریانات رفتن به سمت کشورهای غربی و آمریکا را موثرتر از تعامل با همسایگان می دانستند. موضوعی که امروز خیلی از کارشناسان این عرصه معتقدند از تعامل با غرب چیزی جز برجام بی حاصل عایدی کشور نشده است.
* نفوذ تفکر غرب‌گرایی دلیل مخالفت‌ها با سفر رئیس جمهور به روسیه
سیدرضا صدرالحسینی کارشناس مسائل بین‌الملل هم دلیل برخی مخالفت‌ها در داخل کشور با تعمیق روابط با کشورهای همسایه، را به دلیل نفوذ تفکر غرب‌گرایی در کشور می داند و معتقد است بیان این مخالفت ها در آستانه سفر رئیس جمهور به روسیه قابل پیش‌بینی بود.
وی همچنین تاکید می کند که واقع‌بینی برای حال و آینده جمهوری اسلامی این است که باید یک ارتباط متوازن با همه کشورها و به ویژه همسایگان و کشورهای مسلمان و غیرمعاند داشته باشد و دولت سیزدهم در طول چهار ماه گذشته اقدامات موثری را در این زمینه صورت داده است.
* رفتار غرب علیه ایران و ناکامی جریان غربگرا
برخی از کارشناسان مسائل بین الملل البته معتقدند این مخالفت ها آنگونه که انتظار می رفت شدت ندارد و دلیلش هم رفتاری است که غرب و آمریکا در سال های اخیر داشته اند که باعث شده غربگرایان دیگر نتوانند مانند قبل از غرب دفاع کنند. این کارشناسان می گویند غرب اقداماتی علیه ایران انجام داده که باعث شده جریان غرب‌گرای داخلی نتواند به شکلی که مطلوبش است سفر رئیس‌جمهور به روسیه را آماج عملیات روانی و رسانه‌ای خود قرار دهد.
* سفر رئیس جهور به روسیه چه دستاوردهای دارد؟
زهره الهیان عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس رویکرد سیاست خارجی دولت سیزدهم را تعامل با همسایگان عنوان می کند و می گوید: برخی رسانه‌ها و جریان های مخالف که تاریخ روابط ایران در دوران قاجار با روسیه را برجسته کنند در حالی که روسیه امروز با روسیه دوره قاجار تفاوت اساسی دارد. نشانه این تفاوت آن است که پوتین اولین رئیس جمهوری بود که انتخاب رئیسی را به ریاست جمهوری تبریک گفت و نشستی نیز با رئیس جمهور بدون سقف زمانی تعیین کرده که این موارد معنا دار است.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به دستاوردهای این سفر هم اشاره کرده و گفته است که سفر رئیس جهور به روسیه در عرصه بین‌الملل و عرصه داخلی حائز اهمیت است و سبب تحکیم روابط دو کشور خواهد شد. روسیه به دلیل ظرفیت‌های بالایی که دارد می‌تواند منجر به تعمیق روابط دو کشور شود. ما در شرایطی این سفر را شاهد هستیم که سنگین‌ترین تحریم‌ها علیه ایران از سوی آمریکا و متحدانش اعمال شده است و این موضوع سبب تضییع حقوق اساسی ملت ایران شده است.
الهیان همچنین معتقد است که یکی اولویت‌های دولت سیزدهم در عرصه بین‌المللی ایجاد توازن در روابط بین‌الملل است.
مطلبی که الهیان به آن اشاره می کند، موضوعی است که خیلی ها فعالان سیاسی و اقتصادی معتقدند در دولت روحانی نسبت به آن بی توجهی شد و به همین دلیل هم ظرفیت‌هایی را که در منطقه می‌توانستیم از آن به نفع خود استفاده کنیم را از دست دادیم.
* گسترش روابط با روسیه می‌تواند در حوزه مسائل دریانوردی، بندر و توسعه و رشد چرخه اقتصادی تاثیرگذار باشد
سیدرضا صدرالحسینی هم به موضوع تعمیق روابط با کشورهای همسایه به مفهوم گسترش اقتصاد و توسعه اقتصاد و افزایش تولید کیفی در داخل کشور به ویژه توسعه اقتصادی در استان‌های همجوار در آن کشورها اشاره می کند و معتقد است گسترش روابط با روسیه می‌تواند در حوزه مسائل دریانوردی، بندر و توسعه و رشد چرخه اقتصادی کشورها و استان‌های مرزی ما با این کشور تاثیرگذار باشد.
این کارشناس مسائل بین الملل این موضوع که بخش عمده راه آهن «روسیه- آذربایجان- رشت» در کشورهای روسیه و آذربایجان به اتمام رسیده را مورد توجه قرار می دهد و تاکید دارد که اگر این تعمیق روابط رخ بدهد، حتما گسترش روابط اقتصادی بین ایران و آذربایجان و روسیه و اتصال این خط راه آهن می‌تواند یک شکوفایی اقتصادی برای کل کشور و استان‌های در مسیر خط آهن داشته باشد.
وی ضمن اشاره به اهمیت دعوت پوتین از رییس جمهور کشورمان برای سفر به روسیه تاکید می کند: این نکته مهمی است که وقتی یکی از کشورهایی که در نظام بین الملل و شورای امنیت سازمان ملل موقعیت ویژه‌ای دارد از رئیس جمهور همسایه دعوت می‌کند و این نشان‌دهنده شناخت کافی از توانمندی‌های ملت ایران، جغرافیای ایران و اقتصاد ایران و توانمندی‌های مدیریتی رئیس جمهور کشورمان است.
* نگاه سیاست خارجی دولت قبل صرفا به کشورهای اروپایی و غربی بود
یکی از انتقاداتی که همواره به دولت گذشته شده، بحث عدم توجه به همسایگان و توجه بیش از حد به غرب است. خیلی از کارشناسان اقتصادی بارها نسبت به این موضوع ابراز نگرانی و گلایه کردند اما به اعتقاد همین کارشناسان تا پایان دولت روحانی قدم موثری برای تعامل با همسایگان صورت برداشته نشده است.
زهره الهیان عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی هم معتقد است که در دولت روحانی، موفق به داشتن رابطه‌ای منطقی با همسایگان نشدیم چرا که نگاه سیاست خارجی دولت قبل صرفا به کشورهای اروپایی و غربی بود و تعاملات این دولت با این کشورها انجام می‌شد. در دولت سیزدهم، این رند اصلاح و تعاملات منطقه‌ای افزایش یافته است.
وی با اشاره به اینکه روابط راهبردی ایران و چین نیز از چند روز گذشته عملیاتی شده است و این روابط می‌تواند به تقویت مشارکت‌های منطقه‌ای ایران بینجامد، می گوید: آغاز مشارکت راهبردی ایران و چین منجر به رشد اقتصادی، ایجاد زیرساخت‌ها، افزایش فروش نفت و تسهیل در بازگشت منابع مالی خارج از کشورخواهد شد. این روابط در قالب امضای پیمان‌های همکاری مشترک و دوجانبه برای دور زدن تحریم‌ها انجام خواهد شد.
* تفاوت شرق و غرب جغرافیایی با شرق و غرب سیاسی
برخی از اصلاح طلبان و غربگراان معتقدند سفر رئیسی به روسیه با شعار «نه شرقی نه غربی» تناقض دارد! این در حالی است که کسانی که تعامل با دنیا و همسایگان را برای بهبود اقتصاد و همچنین خنثی سازی تحریم ها موثر می دانند، معتقدند شرق و غرب جغرافیایی با شرق و غرب سیاسی فرق می‌کند و به اعتقاد آنها منظور از نه شرقی، نه غربی عدم وابستگی به شرق و غرب است و نه تعامل با آنها.
کیهان در پاسخ به صادق زیباکلام که چنین موضوعی را مطرح کرده نوشته: ما در زمان حضرت امام(ره) هم با شوروی مارکسیست روابط تجاری و سیاسی داشتیم و این روابط به معنای وابستگی نبود کما اینکه با کشورهایی مثل انگلیس و فرانسه و آلمان و… که غربی بودند هم رابطه بدون وابستگی داشتیم.
منافع حزبی یا ملی؟
آنگونه که اعلام شده در سفر رئیس جمهور به روسیه تعمیق روابط اقتصادی، تجاری، بانکی و گسترش روابط فرهنگی و توریسم جزو موضوعات مهم است که مورد توجه قرار خواهد گرفت. برای همین هم کارشناسان معتقدند باید برای بهره گیری بیشتر از این مسئله، برنامه ریزی شود و نباید منافع ملی را به خاطر منافع سیاسی و حزبی از بین برد.
این کارشناسان معتقدند سفر آیت الله رئیسی به روسیه ظرفیتی بسیار بزرگی در حوزه های مختلف، مخصوصا در حوزه اقتصادی ایجاد خواهد کرد و نباید به سادگی از کنار آن گذشت.
انتهای پیام/
ثبت دیدگاه