وقتی مغز بدن مجازی را پس می‌زند

به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از ساینس دیلی، یک مطالعه شگفت‌انگیز از دانشگاه هیروشیما که در دسامبر ۲۰۲۴ در مجله Frontiers in Psychology منتشر شد، پرده از رازی عجیب برداشت: درد و ترس در محیط‌های واقعیت مجازی (VR) می‌توانند حس مالکیت بدن را مختل کنند. این کشف نه‌تنها درک ما از ارتباط ذهن و جسم را به چالش می‌کشد، بلکه می‌تواند راهی برای درمان اختلالاتی مثل جداشدگی شخصی( حالتی که افراد احساس می‌کنند بدنشان به آن‌ها تعلق ندارد) باز کند.

در این پژوهش، شرکت‌کنندگان با استفاده از هدست‌های VR، بدن مجازی خود را از زاویه دید اول شخص تماشا کردند. محققان با تکنیک‌هایی مثل توهم دست لاستیکی و توهم بدن کامل (FBI)، ابتدا حس مالکیت را در آن‌ها ایجاد کردند. این کار با تحریک همزمان لمسی روی بدن واقعی و مجازی انجام شد تا مغز فریب بخورد و بدن مجازی را به‌عنوان بدن خود بپذیرد. اما وقتی درد (مثل درد شکمی خیالی) یا ترس (همچون ضربه چاقو به پشت بدن مجازی) وارد ماجرا شد، همه چیز تغییر کرد. نتایج نشان داد که این احساس مالکیت به‌سرعت رنگ می‌بازد.

جالب‌تر اینکه افرادی با تمایل بیشتر به جداشدگی شخصی، حتی کمتر توانستند با بدن مجازی ارتباط برقرار کنند. محققان می‌گویند این پدیده ممکن است به عوامل بالا به پایین مثل انتظارات ذهنی مرتبط باشد که ادراک ما از بدن را شکل می‌دهند. کازوکی یاماموتو، سرپرست این مطالعه، توضیح می‌دهد: درد و ترس باعث می‌شود مغز از پذیرش بدن مجازی سر باز بزند، و این می‌تواند توضیحی برای مشکلات مالکیت بدن در دنیای واقعی باشد.

این یافته‌ها فقط یک کشف علمی نیستند؛ بلکه می‌توانند آینده درمان‌های مبتنی بر VR را رقم بزنند، تصور کنید: واقعیت مجازی که روزی برای سرگرمی بود، حالا ابزاری شود برای کمک به کسانی که از اختلالات روانی مرتبط با حس بدن رنج می‌برند. از شبیه‌سازی‌های ساده تا درمان‌های پیچیده، این فناوری می‌تواند راهی نو برای بازسازی ارتباط ذهن و جسم باشد. آیا VR قرار است رازهای عمیق‌تر ذهن انسان را هم فاش کند؟